ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A' Κατάλογος καθηγητών του Πανεπιστημίου (1837-1900)

"Ονομα

Καταγωγή

Έτος γέννησης

Έτος διορισμού

Υφηγητής

Όνομα Καταγωγή Έτος Έτος Υφηγητής

γέννησης διορισμού

Με αστερίσκο (*) σημειώνονται οι καθηγητές οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν δίδαξαν (σ' αυτούς περιλαμβάνεται και ο Γρηγ. Παππαδόπουλος, ο οποίος απολύθηκε λίγο μετά τον διορισμό του). Με σταυρό (+) δηλώνονται οι καθηγητές που είχαν χρηματίσει υφηγητές. Φ/Μ: καθηγητές του φυσικού και μαθηματικού τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής.

ΛΕΥΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β'

Ημεδαποί φοιτητές κατά επαρχία

Ημεδαποί φοιτητές κατά επαρχία

Νομοί-Επαρχίες 1837-50 1851-60 1861-70 1871-80 1881-90 Σύνολο

Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ 27 68 160 255

Κέρκυρα 18 34 101 153

Λευκάδα 8 25 50 83

Παξοί 1 9 9 19

Ν. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 53 113 223 389

Κεφαλονιά 41 94 198 333

Ιθάκη 12 19 24 55

— 1 1

Ν. ΛΑΡΙΣΣΗΣ 198 198

Αγυιάς 1 1

Αλμυρού 9 9

Βόλου 139 139

Δομοκού 4 4

Λαρίσσης 26 26

Τυρνάβου 17 17

Φαρσάλων 2 2

Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ 70 70

Καρδίτσης 19 19

Καλαμπάκας 11 11

Τρικάλων 38 38

— 2 2

ΘΕΣΣΑΛΙΑ (γενικά) 17 17

Ν. ΑΡΤΗΣ 35 35

Άρτης 35 35

Σύνολο 461 942 2.043 2.814 5.251 11.511

Χωρίς τόπο 1 16 17

Γενικό σύνολο 461 943 2.043 2.814 5.267 11.528

Πηγή: Μητρώο φοιτητών (1837-1890). Δεν περιλαμβάνονται οι μαθητές του Φαρμακευτικού Σχολείου. Οι Επτανήσιοι καταγράφονται κατά νομό και νησί και όχι κατά επαρχία, διότι τα υπάρχοντα στοιχεία δεν είναι επαρκή για μια τέτοια κατανομή. Η στήλη 1861-1870, όσον αφορά τους Επτανήσιους, περιλαμβάνει τους εγγραφέντες στα χρόνια 1864-1870.

ΛΕΥΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΛΕΥΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

Αρχείο Α' Γυμνασίου Αθηνών

Αρχείο Γ. Γ. Παππαδόπουλου, ΚΕΜΝΕ Ακαδημίας Αθηνών

Αρχείο Οικονόμων, ΚΕΜΝΕ Ακαδημίας Αθηνών

Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών

— Αρχείο Πρωτοκόλλου, Πανεπιστημιακά έτη 1848-49,1858-59,1859-60,1868-69

— Πρακτικά Ακαδημαϊκής Συγκλήτου Πανεπιστημίου Αθηνών 1837-1840,1842,1844, 1845,1847,1848,1850,1855,1857,1858,1859,1860-1867,1872-1875,1891,1892, 1896,1897

— Πρακτικά Γενικών Συνεδριάσεων Πανεπιστημίου Αθηνών 1844, 1845, 1846

— Πρακτικά Συνεδριάσεων Νομικής Σχολής 1837,1844, 1847-1850

— Πρακτικά Συνεδριάσεων Φιλοσοφικής Σχολής 1841,1842,1844,1847-1851,1853, 1855,1857

Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αθήνα

— Αρχείο Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, θυρ. 1, 7, 63

— Οθωνικό Αρχείο, Υπουργείο Εκκλησιαστικών και Παιδείας (1833-1862), φάκ. 32-37,67-75

— Αρχείο Βλαχογιάννη, Δ', κυτ. 48

— Αρχείο Φ. Ιωάννου

— Αρχείο Ρήγα Παλαμήδη, Κ 70, φάκ. 4 και 8

Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Κυκλάδων

— Αρχείο Γυμνασίου Σύρου

— Δημοτικό Αρχείο Ερμούπολης, Εκπαίδευση/Υπότροφοι Δήμου

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Τμήμα Χειρογράφων

— Αρχείο Σ. Α. Κουμανούδη

— Αρχείο Κων. Σχινά

Πανεπιστήμιο Αθηνών

— Μητρώο φοιτητών (1837-1890/91)

— Ευρετήριο φοιτητών (1837-1896)

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ, ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Κλάδος Πέτρος I., Εκκλησιαστικά και Εκπαιδευτικά, ήτοι νόμοι, διατάγματα, εγκύκλιοι, οδηγίαι κλπ., αποβλέποντα εις την εκκλησίαν και την δημοσίαν εκπαίδευσιν εν Ελλάδι, τ. Α'-Β', Αθήνα 1860,1869

Δηλιγιάννης Θεόδωρος Π.-Ζηνόπουλος Γ. Κ., Ελληνική Νομοθεσία, τ. Γ', ΣΤ', Ζ', Αθήνα 1862, 1875, 1876

Παρίσης Στέφανος Μ., Ανωτέρα και Μέση εκπαίδευσις, ήτοι συλλογή των διεπόντων την ανωτέραν και μέσην εκπαίδευσιν νόμων, Β. διαταγμάτων και εγκυκλίων του επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργείου, τ. Α'-Γ', Αθήνα 1884,1886,1893

Βαμπάς Αρ., Οι νόμοι του Εθνικού Πανεπιστήμιον, Αθήνα 1885

Νόμοι και διατάγματα περί του Εθνικού Πανεπιστήμιον (από του έτους 1886-1895), εκδι

δόμενα επί της πρυτανείας Αν. Διομήδους Κυριακού, Αθήνα 1896 Διαθήκαι και δωρεαί υπέρ του Εθνικού Πανεπιστήμιον μετά διαφόρων σχετικών εγγράφων από της ιδρύσεως αυτού μέχρι τέλους του 1899, πρυτανεία Αλκιβιάδου Χ. Κρασσά, μέρος Α'-Β', Αθήνα 1900 Νόμοι και διατάγματα περί του Εθνικού Πανεπιστημίου (από του έτους 1895-1900), εκδιδόμενα επί της πρυτανείας Κ. Μητσοπούλου, Αθήνα 1901 Νόμοι και διατάγματα περί του Εθνικού Πανεπιστημίου [από του έτους 1900-1906], πρυτανεία Γ. Ν. Χατζηδάκι, Αθήνα 1906 Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον. Πρυτανεία Σπυρ. Π. Λάμπρου (19111912). Αναγραφή των πανεπιστημιακών αρχών, Πρόγραμμα μαθημάτων, Οργανικοί Νόμοι και Β. Διατάγματα, Οδηγίαι και αγγέλματα, Αθήνα 1912 Μητρώον των εις την άμεσον διαχείρισιν και των εις την εποπτείαν του Υπουργείου Παιδείας και θρησκευμάτων υπαγομένων κληροδοτημάτων, τ. Α', Αθήνα 1929 Παράρτημα του Α' τόμου του Μητρώον των εις την άμεσον διαχείρισιν και των εις την εποπτείαν του Υπουργείου Παιδείας και θρησκευμάτων υπαγομένων κληροδοτημάτων. Εκθέσεις διαχειρίσεως διαφόρων κληροδοτημάτων, Αθήνα 1929 Δασκαλάκης Απ. Β., Κείμενα-Πηγαί της Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως, σειρά

Γ', Τα περί Παιδείας, Αθήνα 1968 Δημαράς Αλέξης, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε (Τεκμήρια ιστορίας), τ. Α'-Β', Αθήνα, Ερμής, 1973

Αντωνίου Δαυίδ, Τα προγράμματα της μέσης εκπαίδευσης (1833-1929), τ. Α'-Γ\ Αθήνα,

Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1987-1989 Σοφιανός Κώστας, Το νομικό καθεστώς της παιδικής ηλικίας και της νεότητας, 18331900. Συναγωγή νόμων, διαταγμάτων, εγκυκλίων, καταστατικών, τ. Α'-Β', Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 1988 Αντωνίου Δαυίδ, Η εκπαίδευση κατά την Ελληνική Επανάσταση, 1821-1827, τ. Α'-Β', Αθήνα, Βουλή των Ελλήνων, 2002

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Έκθεσις περιληπτική προς την Α. Μεγαλειότητα του Υπουργού των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως κ. Χ. Χριστοπούλου περί της εν Ελλάδι Μέσης Εκπαιδεύσεως από του 1829 μέχρι τέλους του 1855 μετά στατιστικών σημειώσεων και παρατηρήσεων, Αθήνα 1856 Έκθεσις του βουλευτού Αττικής, πρώην υπουργού των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, κ. Σ. Βλάχου, υποβληθείσα εις την Βουλήν κατά την συνεδρίασιν /ΣΤ. της 25 Αυγούστου 1856, Αθήνα 1856 Γενική Έκθεσις προς την Α. Μεγαλειότητα του υπουργού των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως κ. Χ. Χριστοπούλου περί της καταστάσεως της δημοσίας εκπαιδεύσεως εν Ελλάδι κατά το λήξαν σχολιακόν έτος 1855-1856 μετά στατιστικών σημειώσεων και παρατηρήσεων, Αθήνα 1857 Δρόσος Δημήτριος, Προς την αυτού Μεγαλειότητα τον Βασιλέα. Έκθεσις του επί των Εκκλησιαστικών και της δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού, Αθήνα 1866

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ ΛΟΓΟΙ

Λόγοι εκφωνηθέντες υπό του πρυτάνεως και των τεσσάρων σχολαρχών κατά την ημέραν της εγκαθιδρύσεως του Πανεπιστημίου Όθωνος, μετά των προγραμμάτων των παραδοθησομένων μαθημάτων, Αθήνα 1837 Πρυτανικοί Λόγοι· βλ. εδώ, σ. 18-21

ΟΔΗΓΟΙ ΣΠΟΥΔΩΝ

Οδηγίαι προς τους φοιτητάς εκάστης σχολής περί της αλληλουχίας των διαφόρων επιστημών, και περί της κατά την εξακολούθησιν των εν τω Πανεπιστήμιω σπουδών διατηρητέας μεθόδου και τάξεως, Αθήνα 1838 Οδηγίαι προς τους φοιτητάς εκάστης σχολής περί της αλληλουχίας των διαφόρων επιστημών και περί της τηρητέας μεθόδου και τάξεως κατά τας ακαδημαϊκάς σπουδάς, Αθήνα 1853 Ρουσόπουλος Αθανάσιος Σ., Οδηγός των φοιτητών του Πανεπιστημίου Όθωνος, περιέχων παραίνεσιν εις επιστημονικών παιδείαν, μέθοδον εις επίτευξιν αυτής και τους νόμους του Πανεπιστημίου, Αθήνα 1857 Σωμερίτης Α., Οδηγίαι προς τους σπουδαστάς της Νομικής, Ζάκυνθος 1875 Κολιαλέξης Α.-Ξανθοπουλιδης Κ., Οδηγός των φοιτητών του Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1893

Ξανθοπουλίδης Κ., Οδηγός των φοιτητών του Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1902 Ρώσης Στέφανος Δ., Σπουδαί περί την φιλοσοφίαν κατά τους νόμους και οργανισμούς των

εν Γερμανία Πανεπιστημίων. Οδηγός των φοιτητών πασών των σχολών, Αθήνα 1908

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

«Διάταγμα περί συστάσεως πανεπιστημίου», Εφημερίς της Κυβερνήσεως, αρ. 86, 31

Δεκ. 1837, σ. 445-457 «Διάταγμα περί προσωρινού κανονισμού του εν Αθήναις συστηθησομένου πανεπιστημίου», Εφημερίς της Κυβερνήσεως, αρ. 16, 24 Απρ. 1837, σ. 64-69 (σ. 62-64: «Διάταγμα περί συστάσεως του πανεπιστημίου») Εσωτερικός Κανονισμός της Πανεπιστημιακής Φάλαγγος, Αθήνα 1876 Στρατιωτικός Κανονισμός της Πανεπιστημιακής Φάλαγγος, Αθήνα 1876 Κανονισμός του Αρχαϊκού Φοιτητικού Συλλόγου μετά του εγκρίναντος αυτόν βασιλικού διατάγματος, Αθήνα 1892 «Καταστατικόν του εν Χαλκίδι Φοιτητικού Συλλόγου η Ανάπτυξις», Εφημερίς της Κυβερνήσεως, αρ. 98, 29 Μαΐου 1893, σ. 499-500

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

1844: «Σχέδιον οργανικού νόμου του Πανεπιστημίου Όθωνος...», εφ. Καρτερία, αρ.

272, 26 Φεβρ. 1848 και αρ. 273,1 Μαρτ. 1848 1846/1847: Δύο Σχέδια Νόμου (χφ.), Αρχείο Ρήγα Παλαμήδη, ΓΑΚ, Κ 70, φάκ. 4·

Αρχείο Γ. Γ. Παππαδόπουλου, ΚΕΜΝΕ Ακαδημίας Αθηνών 1848 (;): «Σχέδιον Νόμου του Πανεπιστημίου Όθωνος» (χφ.). Αρχείο Κων. Σχινά,

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Τμήμα Χειρογράφων, Α 13268" Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρχείο Πρωτοκόλλου, Πανεπιστημιακό έτος 185859, φάκ. 3.6.

1860: «Καταστατικός Νόμος του Πανεπιστημίου Όθωνος», Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής κατά την πρώτην σύνοδον της έκτης βουλευτικής περιόδου, τ. Β', Αθήνα 1860, σ. 1097-1113 (σ. 1077-1096,1388-1426: Έκθεση του υπουργού Παιδείας Θ. Ζαΐμη και Έκθεση της Εισηγητικής Επιτροπής)· Αιτιολογική Έκθεσις του περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου, [Αθήνα I860]· Έκθεσις της Εισηγητικής Επιτροπής. Προς την Βουλήν, [Αθήνα 1860] 1865: Σχέδιο Νόμου (χφ.), Π.Σ., 27 και 28 Σεπτ. 1865,9,11,12 και 15 Οκτ. 1865 1867: Έκθεσις επί του περί οργανισμού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου. Προς την Βουλήν, [Αθήνα 1867] (Έκθεση του υπουργού Παιδείας Χ. Χριστόπουλου και Νομοσχέδιο) 1868: «Έκθεσις επί του Νομοσχεδίου του περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου», Εφημερίς των Φιλομαθών, αρ. 692, 23 Ιαν. 1869, σ. 1713-1715, αρ. 693, 3 Φεβρ. 1869, σ. 1722-1726 και αρ. 694,13 Φεβρ. 1869, σ. 1729-1733 (Έκθεση του υπουρ

γού Παιδείας Αντ. Μαυρομιχάλη, 2 Δεκ. 1868, και Νομοσχέδιο) 1869: Έκθεσις επί του περί οργανισμού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου. Προς την Βουλήν, [Αθήνα 1869] (Έκθεση του υπουργού Παιδείας Δ. Σαράβα και Νομοσχέδιο) 1870: «Σχέδιον Νόμου περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου», Εφημερίς των Φιλομαθών, αρ. 752-754, Νοέμ. 1870, σ. 2211-2216[=2218] 1874: Έκθεσις περί του Οργανικού του Πανεπιστημίου Νομοσχεδίου. Προς την Βουλήν,

χ.χ. (Έκθεση του υπουργού Παιδείας I. Βαλασόπουλου και Νομοσχέδιο) 1896: «Σχέδιον Νόμου περί οργανισμού του Εθνικού Πανεπιστημίου», Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής, περίοδος ΙΔ', σύνοδος Β', Παράρτημα, Αθήνα 1896, σ. 370376 (σ. 368-370: Έκθεση του υπουργού Παιδείας Δ. Γ. Πετρίδη) 1899: «Νομοσχέδιον περί Οργανισμού του Εθνικού Πανεπιστημίου», Παράρτημα της Εφημερίδος της Βουλής της Α' συνόδου της ΙΕ' βουλευτικής περιόδου, Αθήνα 1899, σ. 1015-1030 (σ. 950-1014: Έκθεση του υπουργού Παιδείας Αθ. Ευταξία κ.ά.)

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ κ.ά.

Αφιέρωμα στην πεντηκονταετηρίδα του Πανεπιστημίου, Εστία 23,1887, σ. 313-328 Τα κατά την εορτήν της πεντηκονταετηρίδας του Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1888 Ο εορτασμός της 75ης επετείου του Πανεπιστημίου Αθηνών (1837-1912), Αθήνα 1912 Τα κατά την εβδομηκοστήν πέμπτην αμφιετηρίδα της ιδρύσεως του Εθνικού Πανεπιστημίου

(1837-1912), Αθήνα 1912 Δημητριάδης Δ. Α., Απάνθισμα βιογραφικόν των από της συστάσεως του ελληνικού Πανεπιστημίου εκλιπόντων τον βίον καθηγητών αυτού, 1837-1916, Αθήνα 1916 — Οι ευεργέται των Πανεπιστημίων. Βιογραφικόν απάνθισμα μετά εικόνων, τεύχος Α', Αθήνα 1921

Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, Βιογραφίαι ζώντων καθηγητών, επιτί

μων, τακτικών και εκτάκτων, τ. Α'-Β', Αθήνα 1919,1920 Αφιέρωμα στην εκατονταετηρίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών, 1837-1937, Νέα Εστία

22,1937, σ.1761-1853 Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών. Εκατονταετηρίς 1837-1937, Αθήνα 1937

Μπαλάνος Δημήτριος Σ., Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών, Εκα

τονταετηρίς 1837-1937, Α" Ιστορία της βιολογικής Σχολής, Αθήνα 1937 Κούζης Αριστοτέλης Π., Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, Εκατονταετηρίς

1837-1937, Γ' Ιστορία της Ιατρικής Σχολής, Αθήνα 1939 Στεφανίδης Μιχαήλ Κ., Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, Εκατονταετηρίς 1837-1937, Ε' Ιστορία της Φυσικομαθηματικής Σχολής, τχ. Α'-Β', Αθήνα 1948,1952 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εκατόν πενήντα χρόνια, 1837-1987,

Κατάλογος έκθεσης ενθυμημάτων, Αθήνα 1987 Εκατόν πενήντα χρόνια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, 1837-1987, Προσωπογραφίες από τη συλλογή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κείμενο: Χρύσανθος Α. Χρήστου, Αθήνα 1987 (ελληνικά και αγγλικά) Ματθαίου Σοφία, Στέφανος Α. Κουμανούδης (1818-1899). Σχεδίασμα βιογραφίας, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 190, Αθήνα 1999 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευεργέτες και δωρητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, Α' 1837-1944,Έρευνα-σόνταξη: Ανδρέας Αντωνόπουλος-Χαρίκλεια Μπαλή, Αθήνα 2003

ΓΕΝΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ

Αμπού Έντμόντ, Η Ελλάδα του Όθωνος. «Η σύγχρονη Ελλάδα» 1854, μετάφρ. Α.

Σπήλιος, Αθήνα, Τολίδης, χ.χ. (α' εκδ. 1855) Bickfoid-Smith R. Α. Η., Η Ελλάδα την εποχή του Γεωργίου του Α', μετάφραση-εισα

γωγή-σχόλια Λυδία Παπαδάκη, Αθήνα, Ειρμός, 1993 (α' εκδ. 1893) Γληνός Δημήτρης, Άπαντα, εκδοτική φροντίδα, εισαγωγή, σημειώσεις Φ. Ηλιού, τ. Α'-

Β', Αθήνα, Θεμέλιο, 1983 Γλύτσης Φίλιππος, Λούκος Χρήστος, Μπελιά Ελένη, Επιτομαί εγγράφων του Βρεταννικού Υπουργείου των Εξωτερικών, τ. Β', 1833-1835 και τ. Γ', 1836-1837, Μνημεία της Ελληνικής Ιστορίας 9, Ακαδημία Αθηνών/ΚΕΙΝΕ, Αθήνα 1979,1987 Δεληγιώργης Επαμεινώνδας, Πολιτικά ημερολόγια, πολιτικοί σημειώσεις, πολιτικοί επι

στολαί, μέρος Α', 1859-1862, Αθήνα 1896 Δροσίνης Γ., Σκόρπια φύλλα της ζωής μου, φιλολογική επιμέλεια Γιάννης Παπακώστας,

β' εκδ., τ. Α', Αθήνα, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, 1985 Deschamps G., Η Ελλάδα σήμερα. Οδοιπορικό 1890. Ο κόσμος του Χαρίλαου Τρικούπη,

μετάφρ. Α. Δαούτη, Αθήνα, Τροχαλία, 1992 (α' εκδ. 1892) Επετηρίς του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, 19071908, Αθήνα 1909

Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896. Πανελλήνιον εικονογραφημένον λεύκωμα, εκδ. Καταστήματα «Ακροπόλεως» Β. Γαβριηλίδη, Αθήνα 1896 Ημερολόγιον των Φοιτητών του 1892 έτους, έτος πρώτον, εκδ. της «Φοιτητικής Ενώσεως», Αθήνα 1891

Ημερολόγιον 1845-1867 Στεφάνου Α. Κουμανούδη, μεταγραφή Στέφανος Ν. Κουμα

νούδης, επιμέλεια-έπιλεγόμενα Άγγελος Π. Ματθαίου, Αθήνα, Ίκαρος, 1990 Ίγγλέσης Νικόλαος Γ., Οδηγός της Ελλάδος 1915, περίοδος Δ', τ. Α', Αθήνα Κλάδος Α. I., Εφετηρίς (Almanack) του βασιλείου της Ελλάδος διά το έτος 1837, Αθήνα 1837

Κυριακίδης Επαμεινώνδας Κ., Ιστορία του Συγχρόνου Ελληνισμού, τ. Α'-Β', Αθήνα 1892

Μακρίδης Χαράλαμπος, Οδηγός της Ελλάδος μετά ημερολογίου και πολλών πρακτικών

γνώσεων 1889, Αθήνα 1888 Μάουρερ Γκεόργκ Λούντβιχ, Ο ελληνικός λαός. Δημόσιο, ιδιωτικό και εκκλησιαστικό δίκαιο από την έναρξη του Αγώνα για την ανεξαρτησία ως την 31 Ιουλίου 1834, μετάφρ. Όλγα Ρομπάκη, Αθήνα, Τολίδης, 1976 (α' εκδ. 1835) Μπούκας Μιλτιάδης, Οδηγός εμπορικός, γεωγραφικός και Ιστορικός των πλείστων κυ

ριωτέρων πόλεων της Ελλάδος του έτους 1875, Αθήνα 1875 Moraïtinis Pierre Α., La Grèce telle qu ' elle est, Αθήνα 1877

Ξενόπουλος Γρηγόριος, Η ζωή μου σαν μυθιστόρημα. Αυτοβιογραφία, στα Άπαντα, τ. Α', Αθήνα, Μπίρης, 1958

Πανελλήνιος Σύντροφος, Ετήσιον πολιτειακόν, οίκονομολογικόν και στατιστικόν ημερολόγιον, 1891, Αθήνα 1890 Πήλικας Ιωάννης Ν., Απομνημονεύματα της υπουργίας Σπυρίδωνος Πηλίκα, Αθήνα 1893 Petropulos John Α., Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο, 1833-1843,

τ. Α'-Β', Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1985-1986 Ραγκαβής Αλέξανδρος P., Απομνημονεύματα, τ. Α'-Γ', Αθήνα 1894, 1895, 1930 Ρος Λουδοβίκος, Αναμνήσεις και ανακοινώσεις από την Ελλάδα (1832-1833), μετάφρ.

Α. Σπήλιος, Αθήνα, Τολίδης, 1976 (α εκδ. 1863) Σαριπόλου Αριάδνη (επιμ.), Αυτοβιογραφικά Απομνημονεύματα Νικολάου I. Σαρίπολου, Αθήνα 1899

Στασινόπουλος Μ. Δ., Προσωπικό ν Αρχείον Νικολάου I. Σαριπόλου, Αθήνα 1963 Συγγρός Ανδρέας, Απομνημονεύματα, επιμέλεια Αλκής Αγγέλου, Μαρία Χριστίνα

Χατζηιωάννου, Αθήνα, Εστία, 1998 Συνέδριον των Ελληνικών Συλλόγων. Πρακτικά της πρώτης αυτού συνόδου συγκροτηθεί

σης εν Αθήναις εν έτει 1879, Αθήνα 1879 Τάκερμαν Κάρολος, Οι Έλληνες της σήμερον, μετάφρ. Αντ. Α. Ζυγομαλάς, Αθήνα 1877 Τιρς Φρειδερίκος, Η Ελλάδα του Καποδίστρια. Η παρούσα κατάσταση της Ελλάδος (1828-1833) και τα μέσα για να επιτευχθεί η ανοικοδόμησή της, τ. Α'-Β', μετάφρ. Α. Σπήλιος, Αθήνα, Τολίδης, [1972] (α εκδ. 1833) — De la Régence en Grèce, εκδ. Σπυρίδων Φλογαΐτης και Heinrich Scholler, Αθήνα-Κομοτηνή, Σάκκουλας, 1988

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ

Μανσόλας Α., Στατιστική έκθεσις περί της διανοητικής αναπτύξεως της Ελλάδος, Αθήνα 1879 Στατιστική της Γεωργίας, εκδ. Γραφείου Δημοσίου Οικονομίας, Αθήνα 1864 Υπουργείον Εσωτερικών, Στατιστική της Ελλάδος, Πληθυσμός 1879, Αθήνα 1881 Χουλιαράκης Μιχαήλ, Γεωγραφική, διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος, 1821-1971, τ. Α',Ι-ΙΙ, Αθήνα 1973,1974

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

Άννινος Χαρ., «Κοινωνικαί εικόνες. Ο φοιτητής (απόσπασμα)», Εβδομάς, έτος Δ', αρ.

1,31 Ιαν. 1887, σ. 2-3 Ανώνυμος, «Ο Γερμανός φοιτητής. Περιγραφή του μαθητικού βίου εν Γερμανία», Εστία 14, 1882, σ. 643-646, 656-658, 676-678, 730-731, 758-760 και 795-796

Βερροιώτης Ευστάθιος Θ., Σελίδες εκ του κοινωνικού βίου ή καταστροφή ενός σπουδαστού, αναγνωσθέν εν τω εν Αθήναις Συλλόγω των Φοιτητών κατά την 19 Νοεμβρίου 1883, Αθήνα 1884

Δαμβέργης Ιωάννης, «Εγένετο διδάκτωρ (κοινωνική εικών) », Εβδομάς, έτος ΣΤ', αρ. 4,28 Ιαν. 1889, σ. 1-2

— «Φοιτητής ζητών οικίαν (εικών πρώτη)», Εβδομάς, έτος ΣΤ', αρ. 2, 14 Ιαν. 1889, σ. 1-2

Η Στρατιωτική Ζωή εν Ελλάδι, επιμ. Mario Vitti, Αθήνα, Ερμής, 1977 Κουρτίδης Α. Π., «Επανέρχονται»,Εστία 14,1882, σ. 615-619 Ξενόπουλος Γρηγόριος, Φοιτηταί. Τρεις πράξεις μ' επίλογο, Αθήνα 1919

— Πλούσιοι και Φτωχοί, Αθήνα, Εστία, 1926

Οικονόμος Αρ., «Φοιτηταί εν Γερμανία και Ελλάδι», Οικονομική Επιθεώρησις, τ. Γ',

φυλλ. 30, Αυγ. 1875, σ. 272-274 Πήλικας Ιωάννης Ν., «Φαιδροί τύποι. Ο αιωνίως τελειόφοιτος», Εικονογραφημένον Επτανησιακόν Ημερολόγιον... του έτους 1913, έτος πρώτον, Αθήνα 1912, σ. 249-253 Ροίδης Εμμανουήλ, «Αι μονομαχίαι των Γερμανών φοιτητών» [1897], Άπαντα, τ. Ε',

επιμ. Άλκης Αγγέλου, Αθήνα, Ερμής, 1978, σ. 237-244 Στρατήγης Γεώρ. Κ., «Ο φοιτητής (1837-1887)», Εβδομάς, έτος Δ', αρ. 38, 17 Οκτ. 1887, σ. 3-4

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ α) Φοιτητικες/νεανικες εφημερίδες

Εθνική Ελπίς, Εφημερίς εκδιδομένη κατά Σάββατον και Τετάρτην τη επιμελεία της

επιτροπής των φοιτητών, Αθήνα 1892 Πανεπιστήμιον, Εφημερίς των φοιτητών εκδιδομένη τρις της εβδομάδος, Αθήνα 1892 Το Μέλλον της Πατρίδος, Εφημερίς φιλολογική και πολιτική, Αθήνα 1859-1861 Φοιτητής, Εφημερίς των συμφερόντων τω έθνει, εκδίδοται άπαξ της εβδομάδος, Αθήνα 1869

β) 'AAAeç εφημερίδες και περιοδικά (Αθήνα)

Αθηνά 1835, 1836, 1837, 1840, 1841, 1842, 1844, 1845, 1848, 1849, 1850, 1857, 1858, 1859,1860

Αιών 1839, 1840, 1841, 1843, 1844, 1845, 1848, 1850, 1853, 1854, 1857, 1858, 1859,

1860,1862,1871,1873,1874,1875,1876,1877,1880,1881,1883 Ακρόπολις 1884, 1896, 1897 Αστήρ 1870

Αυγή 1859,1861,1862,1864,1865,1873, 1875

Εβδομάς (περ.) 1887,1889

Εθνοφύλαξ 1862,1866, 1871

Εκλεκτική 1871

Ελληνικός Παρατηρητής 1843

Επιθεώρησις 1892,1893,1894, 1896

Επίσημος Εφημερίς της Συνελεύσεως 1863-1865

Εποχή 1848

Εστία 1894, 1895

Εφημερίς 1877

Εφημερίς της Κυβερνήσεως 1833,1834,1835,1836,1837,1843,1862,1867,1870,1878,

1885,1892,1893,1894,1909 Εφημερίς των Κυριών 1888,1892

Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής 1868,1875,1879-1880,1893, 1896 Εφημερίς των Φιλομαθών 1853,1857,1859,1860,1865,1869,1870,1879-1880 Η Αναγεννηθείσα Ελλάς 1836 Η Εθνική 1844, 1848

Η Ελπίς 1837,1844,1845,1848,1856,1859,1860 Ήλιος 1833 Ήλιος 1859 Ημέρα 1896

Η Ταχύπτερος Φήμη 1841

Καρτερία 1848

Καθημερινή 1887

Μέλισσα 1841

Μέλλον 1873

Μέριμνα 1871

Νέα Εφημερίς 1897

Ο Αστήρ της Ανατολής 1863,1864

Ο Έλλην 1859

Ο Ελληνικός Ταχυδρόμος 1836,1837

Ο θεατής (περ.), τχ. 13 (1837)

Οικονομική Επιθεώρησις (περ.), 3 (1875), 6 (1878/79)

Ο Πρωινός Κήρυξ 1845

Παλιγγενεσία 1864,1867,1871

Πανδώρα (περ.), 1 (1850/51)- 22 (1871/72)

Ρήγας 1877

Σωτήρ 1837

Φιλίστωρ (περ.), 3 (1862)

ΜΕΛΕΤΕΣ, ΑΡΘΡΑ, ΛΟΓΟΙ

19ος αιώνας

Αντωνόπουλος Γεώργιος, Περί στρατιωτικής αγωγής της εις τα γυμνάσια και το Εθνικόν Πανεπιστήμιον φοιτώσης νεότητος, Πειραιάς 1881

— Ο Ιερός Λόχος ο πεσών εν Δραγατσανίω, Αθήνα 1890

— Λόγος προς τους φοιτητάς του Πανεπιστημίου εκδιδόμενος υπ' αυτών και διανεμόμενος δωρεάν, Αθήνα 1894

— Λόγος προς τους φοιτητάς τον Εθνικού Πανεπιστημίου περί της στρατιωτικής αυτών εκπαιδεύσεως, εκδιδόμενος δαπάνη των φοιτητών της Λέσχης, 1896

— Η φάλαγξ των φοιτητών εν Κρήτη τώ 1897, Αθήνα 1898

Ampère J.-J., «De l'instruction publique et du mouvement intellectuel en Grèce», Revue des Deux Mondes, Απρίλιος 1843, σ. 110-134 Βερναρδάκης Δημήτριος, Λόγος εισιτήριος εις το μάθημα της γενικής ιστορίας..., Αθήνα 1862